Trenajer zalida umurtqa pog’onasi churrasi yoki protruziyasi bor insonlar shug’ullanishlarini ko’pchilik shifokorlar oqlaydilar va bunday patsientlarga mushaklar korsetini mustahkamlashni tavsiya etishadi. Fitnes klubida shug’ullanish o’tkir yallig’lanish davolagandan va shifokor tomonidan tayinlangan dorilarni qabul qilganidan so’nggina mumkin. Umurtqa pog’onasi churrasida mashg’ulotlar va trenerning bu kabi mijozlarga munosabati alohida bo’lishi kerak, chunki har qanday noto’g’ri tavsiya – bu kasallikni og’irlashtirishi, jiddiy oqibatlarga olib kelishi va hattoki jarrohlik aralashuviga sabab bo’lishi mumkin.
Umurtqa pog’onasi churrasi bu nima?
Bu deformatsiyalangan umurtqa diskining siljigan qismi bo’lib, ko’pincha bel sohasida uchraydi. Umurtqaning jarohatlanishi yoki haddan ortiq yuklanishi natijasida, diskning tashqi qatlami butunligining buzilgan bo’lishi va bu ichki qism tarkibini chiqib qolishiga olib kelishi mumkin.
Paydo bo’lish sabablari:
Ko’p hollarda disk churrasi yillar davomida va umurtqa pog’onasining orasidagi moddaning yiyilishi oqibatida rivojlanadi. Yosh o’tishi bilan disklar cho’ziluvchanligi kamayadi va ularning butunligi yetarlicha tez buziladi. Ko’pincha bir qancha faktorlar – og’ir yukni ko’tarish va umurtqaning qiyshayishi kabi holatlar birlashmasi bu holatni rivojlanishiga sabab bo’ladi. Ba’zan esa, jarohat yoki balandlikdan yiqilish bu holatni chaqirgan bo’lishi mumkin.
Protruziya bu nima?
Protruziya – bu umurtqalararo churraning paydo bo’lishining boshlang’ich bosqichi.
Paydo bo’lish sabablari:
- Semizlik va ortiqcha vazn. Vaznning barcha og’irligi insonning orqasiga tushib, umurtqalararo diskning ezilishiga olib keladi va protruziyani vujudga keltiradi.
- Og’ir yukni ko’tarish. Ko’p hollarda, katta og’irlikdan orqa haddan ortiq zo’riqishi mumkin, bu umurtqalararo disk ndan umurtqalararo disk umurtqa kanaliga protruziya hosil qilib, cho’zilib chiqadi.
- Kamharakatlilik hayot tarzi. Buning oqibatida umurtqaning ish qobiliyati yomonlashadi va orqa doimo og’irlikni xis qiladi.
- Umurtqada mavjud bo’lgan kasalliklar. Bu osteoxondroz ham, skolioz ham bo’lishi mumkin. Bu kabi jarayonlar bizning umurtqamizni moyilligini oshirib, buning oqibatida boshqa kasalliklar ham rivojlanishi mumkin.
Bu kasallikni kelib chiqishiga qarab, tajribali trener umurtqaga, ayniqsa churra joylashgan yeriga tushadigan og’irlikni minimallashtirish choralarini ko’rishi zarur.
Har qanday o’zakli yuklanishlar, ayniqsa turgan va o’tirgan holdagini chiqarib tashlash, shu bilan birga, mashg’ulotlar yarim o’tirgan holda ehtiyotkorlik bilan o’tkazilishi lozim. Birinchi navbatda, orqa mushaklarining chuqur qatlamini va bog’lamlarini mustahkamlash kerak. Buning uchun ko’plab mashqlar mavjud va kasalliknining og’irlik darajasiga, jismoniy tayyorgarlik darajasiga, ortiqcha vazn yoki boshqa fiziologik faktorlariga qarab, ular har bir shaxs uchun alohida tanlaniladi.
Mashg’ulotlarni minimal amplitudada bajarish va statik yuklanish tamoyilini qo’llashdan boshlash eng yaxshisidir. Vaqt o’tishi bilan, amplitudaning o’lchamini oshirish zarur.
Churra kasalligida mashg’ulotlar dasturi
1-kun
Mashqlarning nomi | Bajarishlar soni | Qaytarishlar soni |
Chigil yozish – velotrenajerda yengil kardio | 10-12 min | |
Gimnastika elementlarini qo’llagan holda, umurtqa va mushaklar korsetini mustahkamlashga qaratilgan butun badan uchun umumiy chigil yozish | ||
Oyoqni trenajerda o’tirgan holda to’g’rilash | 3 | 15-20 |
Oyoqni trenajerda o’tirgan yoki yotgan holda buklash | 3 | 15-20 |
Ko’krak mushaklari uchun trenajerda o’tirgan holda og’irlikni ko’tarish | 3-4 | 10-12 |
Krossoverda qo’llarni ochish | 3 | 12-15 |
Qiya qilib qo’yilgan skameykaga o’tirgan holda, gantellar bilan yon tomonga ko’tarib-tushurish | 3 | 12 |
Yuqori blokni keng ushlash bilan bosh orqasiga tortish | 3 | 12-15 |
To’g’rilangan dasta bilan blokdagi tritseps | 3 | 15 |
Skott skameykasida yotib, qo’llarni shtanga bilan bukish | 3 | 12 |
2-kun
Mashqlarning nomi | Bajarishlar soni | Qaytarishlar soni |
Chigil yozish – velotrenajerda yengil kardio | 10-12 min | |
Gimnastika elementlarini qo’llagan holda, umurtqa va mushaklar korsetini mustahkamlashga qaratilgan butun badan uchun umumiy chigil yozish | ||
Yotgan holda gantellarni ko’tarish | 3 | 12 |
Skameykaga yotgan holda qo’llarni yon tomonga ochish | 3 | 12 |
Trenajerda tor ushlash bilan og’irlikni qoringa tortish | 3 | 15 |
Orqaga tayanib, turgan holda gantellarni oldinga ko’tarib-tushirsh | 3 | 15 |
Trenajerda oyoqlar uchun yuk ko’tarish | 3 | 15 |
Trenajerda o’tirib, oyoqlarni to’g’rilash | 3 | 15-20 |
Qo’llarni orqaga qilib, skameykani ushlab, gavdani ko’tarib-tushirish | 3 | 12-15 |
Qo’llarni diqqatni jamlagan holda buklish | 3 | 12-15 |
3-kun
Mashqlarning nomi | Bajarishlar soni | Qaytarishlar soni |
Chigil yozish – velotrenajerda yengil kardio | 10-12 min | |
Gimnastika elementlarini qo’llagan holda, umurtqa va mushaklar korsetini mustahkamlashga qaratilgan butun badan uchun umumiy chigil yozish | ||
Yuqori blokni keng ushlash bilan ko’krakka tortish | 3 | 12 |
Pastki blokni o’tirgan holda qoringa tortish | 3 | 12-15 |
Trenajerda o’tirgan holda og’irlikni deltoid mushaklarga tortish | 3 | 12 |
Qiya qilib qo’yilgan skameykaga o’tirgan holda, gantellar bilan yon tomonga ko’tarib-tushurish | 3 | 12 |
Poldan o’rta kenglikda ushlash bilan gavdani ko’tarib-tushirish | 2-3 | 10-12 |
Poldan katta kenglikda ushlash bilan gavdani ko’tarib-tushirish | 2-3 | 10-12 |
Poldan tor kenglikda ushlash bilan gavdani ko’tarib-tushirish | 2-3 | 10-12 |
Gantel yoki shtangani yotgan holda fransuzcha ko’tarish | 3 | 12-15 |
Qiya qilib qo’yilgan skameykaga o’tigan holda, qo’llarni buklish | 3 | 12-15 |
Yuksiz o’tirib-turish | 4 | 15-20 |
Trenajerda o’tirgan yoki yotgan holda oyoqlarni buklash | 3 | 12-15 |
Protruziyada ham churra kasalligida nima bajarilsa, huddi shu shartlardir. Va shubhasiz, to’g’ri bajarish texnikasi va og’irlikni sekin-asta oshirib borishga maksimal e’tiborni qaratish kerak.